Madde 1: Partinin adı; Sol Parti‘dir. Kısaltılmış adı; SOL Parti‘dir. Merkezi Ankara‘dadır.
Sol Parti’nin Logo’su
Şeklindeki beyaz zemin üzerine mavi renkle SOL PARTİ yazısı, yazının sağ üst köşesinde kırmızı renkli yıldız bulunmaktadır. O harfinin içi doludur.
PARTİNİN TANIMI
Madde 2: SOL Parti tüm emekçilerin, ezilenlerin ve onlarla aynı saflarda yer almayı ve yeni bir dünya kurmayı isteyenlerin partisidir.
AMAÇ
Madde 3: Sınıflı toplumların ortaya çıkışından bu yana, işçi ve emekçi sınıfların pratiğinde kendini yeniden üreten eşit, özgür, sömürüsüz ve sınıfsız bir dünya arayışı insanlığın özlemidir. Bu evrensel ve tarihsel özlemin taşıyıcısı olan SOL Parti; kapitalizmin ve onun insanlığa dayattığı bütün baskı, sömürü, şiddet ve eşitsizlik biçimlerinin ortadan kalkmasını savunur. SOL Parti, özgürlükçü, özyönetimci, enternasyonalist, demokratik planlamacı, doğa- insan ilişkilerini yeniden tanımlayan, militarizm karşıtı ve cinsiyetçi olmayan bir sosyalizm doğrultusunda, sermaye güçlerinin egemenliğini, emperyalizmin tahakkümünü ortadan kaldırarak, emek güçlerinin siyasi iktidarının kurulmasını amaçlar. Üretenlerin yönettiği, ezen ve ezilenlerin olmadığı, toplumun üzerindeki askeri, polisiye ve bürokratik baskı ve denetimin ortadan kalktığı, ekonomik karar ve planlama süreçlerinin çalışan ve üreten çoğunluğun iradesine dayandığı bir dünyayı hedefler.
PARTİNİN NİTELİĞİ ve İŞLEYİŞ İLKELERİ
Madde 4: Parti, 2. Madde‘de belirtilen dinamiklere dayanan, politikayı onların her düzeyde söz ve karar sahibi olması olarak anlayan çoğulcu bir kitle partisidir.
Parti, bir mücadele örgütü olarak çalışmalarını kitlelerin yaşam ve çalışma birimlerini esas alarak sürdürür.
Parti, iç yaşamında tam açıklığa, üyelerin eşitliği esasına dayanır. Herhangi bir nedenle ayrıcalık tanınamaz.
Parti çalışmaları ve iç yaşamında kolektif yönetim, kişisel sorumluluk esastır.
Partide, tüm yönetici görevlere seçimle gelinir. Seçimle gelenler, yasal zorunluluklar haricinde azledilemez. Seçenlerin seçtiklerini her zaman geri çağırma hakkı vardır. Partinin iç işleyiş ve yaşamında demokrasi esastır.
Partide çoğulculuğu, farklılıkların meşruiyetini ve azınlığın haklarını güvence altına alan bir seçim sistemi uygulanır. Parti üyeleri alanlardaki mücadeleyi tek bir alan örgütü içerisinde yürütür. Parti-Alan ilişkileri Emek Meslek- Gençlik Meclisleri üzerinden sürdürülür. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde eklenen fıkra)
Partide, üye hukuku egemen ve geçerlidir. Üyelerin ortak politik kimliği partinin program ve tüzüğünde ifadesini bulur.
Partide, her türlü organ seçimlerinde kadın üyelerin seçimi için, organ tam sayısının %30‘u oranında lehte ayrımcılık uygulanır. Ancak bu oran aday olmaları halinde ise organ tam sayısının %50‘sine yükselir. Ancak bu ayrımcılık uygulaması parti üyeleri arasındaki eşitlik ve demokrasi esaslarına aykırı olamaz. Parti, üyelerinin birey, çevre veya platform olarak tutum ve görüşlerini tüm partiye ve kamuoyuna duyurma hakkı vardır. Partide, program ve tüzük zemininde eylem birliği esastır. Kararların uygulanmasına katılmak gönüllülük esasına dayanır. Ancak karara katılmayanlar karşı eylem örgütleyemezler. Bu maddede belirtilen hak, parti kurullarında görevli üyeler tarafından örgütsel görevlerin yerine getirilmesini engelleyecek biçimde kullanılamaz. Ayrıca karara katılmayanlar karşı eylem örgütleyemezler. Partide tüm faaliyetler tam bir açıklık içinde yürütülür. Tüm parti üye ve örgütlerinin parti çalışmaları ile ilgili olarak zamanında sürekli ve yeterli bir biçimde bilgilendirilme, bilgiye engelsiz ulaşabilme ve denetleyebilme hakkı vardır. İlgili parti organları bunları gerçekleştirmekle yükümlüdür. Genel Merkez, il ve ilçe örgütleri gerektiğinde parti içi yayın çıkarabilirler. Parti logosu ve amblemi, parti organları tarafından çıkarılan yayınlarda kullanılır. Merkezi yayın faaliyeti MYK‘nın yetki ve sorumluluğundadır.
Madde 5: ÜYELİK Partinin tüzük ve programını kabul eden, ödentisini her ay düzenli ödemeyi kabul eden, gönüllü olarak çalışmayı kabul ettiği parti örgütünde üzerine aldığı parti görevlerini yerine getirmeyi kabul eden herkes partiye üye olabilir.
Madde 6: Üyelik başvuruları 30 gün içinde olumlu ya da olumsuz karara bağlanır. Bu süre içinde karar alınmadığı takdirde başvuru kabul edilmiş sayılır. Üyeliğe ilişkin ret kararlarına karşı ret kararında gösterilen üst makama başvurulabilir ve bu başvuru da en geç 30 gün içinde sonuçlandırılır.
Madde 7: MYK KARARI İLE ÜYELİK MYK, kendiliğinden veya il ve ilçe yönetim kurullarının istemi üzerine partinin gelişimi, toplumsal dayanışma ve emeğin çıkarı açısından çalışmalarından yarar umulanların partiye asil üye olarak kabulüne her zaman karar verebilir. Bu durumda madde 16 (f) fıkrası uygulanmaz.
Madde 8: FAHRİ ÜYELİK Parti, özel katkısı olabilecek ve isteyen partisiz kişilerin de çalışmalara katkısının alınmasını sağlar. Parti örgütleri bu amaçla, isteyen partisiz kişiler arasından fahri üyeler kayıt edebilir.
Madde 9: PARTİ ORGANLARI
A- MERKEZ KARAR ve YÜRÜTME ORGANLARI
a-)Büyük Kongre b- )Genel Başkan c-) Parti Meclisi
d-)Merkez Yürütme Kurulu e-) Merkez Disiplin Kurulu
B- MERKEZ DANIŞMA ORGANLARI (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde alınan
kararıyla değişik)
Parti Danışma Meclisi
Ülke Temsilciler Meclisi
MYK ve İl Başkanları Toplantısı
C- BÖLGE MECLİSLERİ
D- MERKEZ EMEK VE MESLEK MECLİSİ E- KADIN KOORDİNASYONU F- GENÇLİK MECLİSİ
G. YURTDIŞI ÖRGÜTÜ
Ulusal ve uluslararası mevzuata uygun olmak kaydıyla Avrupa Birliği üyesi ülkelerde, İsviçre, İngiltere, Norveç, Rusya, ABD, Çin, Japonya, Kanada, Avustralya , Gürcistan, Azerbaycan, İran, Irak, Suriye , Libya , Lübnan, Makedonya, Arnavutluk, Bosna- Hersek, Hırvatistan, Ukrayna, Moldova ve KKTC'de, Avrasya, Afrika, Güney Amerika, Kafkasya ülkeleriyle ve bu ülkelerdeki uluslararası kuruluşlar nezdinde yurtdışı temsilcilikleri kurulabilir. Parti Meclisi yurtdışı temsilciliği kurulacak yeni ülkeler belirleyebilir.
Yurtdışı temsilciliklerinin kuruluşları, amaçları, görevleri, çalışma yöntemleri, Genel Merkezle ilişkileri ve denetimleri yönetmelikle düzenlenir.
H- YEREL KARAR VE YÜRÜTME ORGANLARI
İl kongresi, il başkanı, yönetim kurulu, disiplin kurulu
İlçe kongresi, ilçe başkanı, yönetim kurulu, belde örgütü
Yaşama ve çalışma alanı; mahalle ve köy birimleri
YEREL DANIŞMA ORGANLARI
İl ve ilçe danışma konferansı
İl ve ilçe üyeleri ve partisiz yurttaşlar konferansı
İl parti örgütü toplantısı
İlçe parti örgütü toplantısı
İ- PARTİ GRUPLARI
TBMM Parti Grubu
İl genel meclisi parti grubu
Belediye meclisi parti grubu
J- Tüzük ve yönetmeliklere göre kurulmuş diğer parti komisyonları, danışma ve çalışma gruplarından oluşur.
Madde 10: BÜYÜK KONGRE Büyük Kongre, partinin en yüksek karar organıdır. Seçilmiş ve doğal delegelerden oluşur.
Seçilmiş Delegeler: İki Büyük Kongre arasında yapılmış son il kongrelerince seçilir. Seçilecek delege sayısı o ilde seçilecek milletvekili sayısının en fazla iki katı kadardır.
Doğal Delegeler: Genel Başkan, Parti Meclisi, Merkez Disiplin Kurulu üyeleri, partili bakan ve milletvekilleri ve kurucular doğal delegeleri oluştururlar. Kurucu doğal üyelerin sayısı seçilmiş delege sayısının yüzde birinden fazla olamaz. Fazla olması halinde her Büyük Kongre‘de bir sonraki Büyük Kongre için, divan tarafından yapılacak ad çekme ile kurucu doğal delegeler saptanır. Büyük Kongre‘nin doğal delegeleri ayrıca il kongrelerinde delege seçilemezler. Doğal Delegelik, organdaki görev süresiyle sınırlıdır.
Toplanması: Büyük Kongre olağan olarak iki yılda bir toplanır; ancak PM kararı ile bu süre bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir.
Toplantının yer, gün ve gündemi PM tarafından kararlaştırılıp en az 15 gün önce örgüte bildirilir.
Büyük Kongre‘nin toplantı yeter sayısı, Büyük Kongre delegelerinin salt çoğunluğudur. İlk toplantıda çoğunluk sağlanamazsa, Büyük Kongre nisapsız olarak çağrılan gündemle, belirtilen yerde, ertesi gün toplanır. Büyük Kongre için gazete ilanı verilmez.
Olağanüstü Toplanma: Genel Başkan veya Parti Meclisi‘nin gerekli görmesi ya da Büyük Kongre delegelerinin en az 1/5‘inin imzası ile toplantıya çağrılabilir. Olağanüstü Büyük Kongre çağrılı olduğu gündemi ile bağlıdır.
Büyük Kongre, partinin en yüksek karar organıdır. Seçilmiş ve doğal delegelerden oluşur. Büyük Kongre'nin delege sayısı TBMM üye tamsayısının 2 katından fazla olamaz. Seçilmiş delegeler, İki Büyük Kongre arasında yapılmış son il kongrelerince seçilir. Seçilecek delege sayısı o ilde seçilecek milletvekili sayısının en fazla iki katı kadardır. Genel Başkan, Parti Meclisi, Merkez Disiplin Kurulu üyeleri, partili bakan ve milletvekilleri doğal delegeleri oluştururlar. Büyük Kongre‘nin doğal delegeleri ayrıca il kongrelerinde delege seçilemezler. Doğal Delegelik, organdaki görev süresiyle sınırlıdır.
Büyük Kongre olağan olarak iki yılda bir toplanır; ancak PM kararı ile bu süre bir yılı geçmemek üzere uzatılabilir. Toplantının yer, gün ve gündemi PM tarafından kararlaştırılıp en az 15 gün önce örgüte bildirilir.
Büyük Kongre‘nin toplantı yeter sayısı, Büyük Kongre delegelerinin salt çoğunluğudur. İlk toplantıda çoğunluk sağlanamazsa, Büyük Kongre nisapsız olarak çağrılan gündemle, belirtilen yerde, ertesi gün toplanır. Büyük Kongre için gazete ilanı verilmez.
Genel Başkan veya Parti Meclisi‘nin gerekli görmesi ya da Büyük Kongre delegelerinin en az 1/5‘inin imzası ile toplantıya çağrılabilir. Olağanüstü Büyük Kongre çağrılı olduğu gündemi ile bağlıdır.
MADDE 11: GÖREV ve YETKİLERİ Büyük Kongre‘nin görev ve yetkileri şunlardır:
Gündemindeki maddeleri görüşüp karara bağlamak,
PM‘nin yurt ve dünya olaylarını, parti çalışmalarını değerlendiren raporunu tartışmak, gelecek dönem için önerileri karara bağlamak,
Hesapları incelemek, PM‘nin aklanması, kesin hesap, bilanço ve bütçe tasarısının onaylanması konusunda karar vermek,
Tüzük ve program doğrultusunda, yurt ve dünya olaylarını, parti sorunlarını incelemek, değerlendirmek, gerekirse kararlar almak,
Genel Başkan, PM, Merkez Disiplin Kurulu asil ve yedek üyelerini seçmek,
Partinin amacı doğrultusunda gerektiğinde tüzük ve programında değişiklik yapmak,
Partinin kapanmasına ya da bir başka parti ile birleşmesine, böyle durumlarda malların tasfiye ve intikal biçimlerine karar vermek,
PM‘ne taşınır ve taşınmaz mal alım ve satımı için yetki vermek, ı) PM‘ne uluslararası örgütlere katılma yetkisi vermek,
Yasaların verdiği diğer yetkileri kullanmak.
Partinin tüzük ve programında değişiklik yapılmasına ya da parti politikasını ilgilendiren konularda karar alınmasına ilişkin önerileri karara bağlamak için, bunların Genel Başkan, PM veya Büyük Kongre üyelerinin 1/20‘sinin yazılı istemi üzerine önerilmesi gerekir.
Büyük Kongre‘yi Genel Başkan veya görevlendireceği yardımcılardan biri, bu organların boşalması durumunda PM‘den bir üye açar. Büyük Kongre Divanı bir başkan, iki başkan yardımcısı ve gereği kadar yazmandan oluşur.
Büyük Kongre Divanı açık oy ile seçilir. Büyük Kongre Divanı, kongre çalışmalarının genel hukuk kuralları, Siyasi Partiler Yasası, Parti Tüzüğü ve parti içi demokrasi ilkelerine uygun yürütülmesi ile yükümlüdür.
Divan, Büyük Kongre çalışmalarının yürütülmesinde yasa, tüzük ve yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla takdir yetkisini kullanabilir, çalışmalara ara verebilir, toplantı mekanının düzeni ile ilgili karar alabilir.
Büyük Kongre, Disiplin Kurulu‘nca verilen cezaları affetme yetkisine sahiptir.
Büyük Kongre, Disiplin Kurulu'nca verilen cezaları affetme yetkisine sahiptir. Ancak özel alan dahil kadına yönelik her türlü fiziksel ya da psikolojik şiddet (baskı, tehdit, aşağılama, cinsel taciz vb.)suçlarına ilişkin verilen disiplin cezalarında bu kural uygulanmaz. Çocuklara yönelik suçlarda da bu istisna hükmü uygulanır.
Madde 12: PARTİ MECLİSİ
Seçimi ve Oluşumu: Parti Meclisi, Genel Başkan hariç 28 üyeden oluşur. 10 yedek üye seçilir. Yedekler ayrıca seçilir. Yedeklerde sıralama seçim yönetmeliğinde belirtilen usullere göre yapılır. PM çalışmalarına katkıda bulunmak amacıyla sayıları 5‘i geçmemek üzere, Ülke Temsilciler Meclisi tarafından fahri danışman tespit edilir. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen fıkra) En az 2 ayda bir toplanan PM‘nin başkanı Genel Başkan‘dır. İlk toplantısını Büyük Kongre‘nin bitiminden sonra en geç 15 gün içinde yapar. Gündem, 3
gün önce eğer görüşülecek yazılar varsa, yazılarla birlikte üyelere ulaştırılır. Toplantıyı Genel Başkan veya belirlenen başkan yardımcısı yönetir. PM‘de boşalma olursa, PM seçim yönetmeliğinde belirtilen usullere göre, yedek üyeleri göreve çağırır. Olağan toplantılara 3 kez geçerli nedeni olmaksızın katılmayanların üyeliği kendiliğinden sona erer. PM bunu karar altına alır.
Görev ve Yetkileri Büyük Kongre‘den sonra en yetkili organdır.
İki Büyük Kongre arasında partiyi yönetir.
MYK‘yı seçer.
Parti işlerini düzenleyen yönetmelikler yapar.
Büyük Kongre‘yi toplantıya çağırır gündemi hazırlar.
Büyük Kongre‘ye yurt ve dünya olayları ve parti çalışmaları hakkında rapor, kesin hesap, bilanço ve bütçe tasarısı sunar.
Büyük Kongre‘nin toplanmadığı durumlarda, parti hukuki varlığına son verilmesi, tüzük ve programın değiştirilmesi dışında bütün konularda karar alabilir.
Olağanüstü toplantılarını, Genel Başkan‘ın, MYK‘nın ya da kurul üyelerinden 1/5‘nin yazılı istemi ile yapar.
Kurulun gündemi MYK tarafından hazırlanır. En az 1/5 kurul üyesinin istemi ile gündeme yeni maddeler tartışmasız eklenir.
ı) Seçimlere katılıp katılmama ve parti adaylarının belirlenmesi konusunda SPY‘nin 37. Maddesi‘ndeki gerekleri yerine getirir.
Partide ihtiyaç duyulan konularda partili ve partisiz kişilerin katıldığı danışma kurullarını oluşturur.
Genel Merkez, il ve ilçe düzeyinde kurulacak olan danışma kurulları, çalışma gurupları ve uzmanlık komisyonlarına ilişkin yönetmelikler yapar.
Partide ihtiyaç duyulan konularda danışma ve çalışma kurulları ile uzmanlık komisyonları oluşturur.
Hükümet kurmaya, tüm üyelerin görüşünü alarak hükümete katılmaya, hükümetten çekilmeye karar verir. Bu kararların alınmasında partinin TBMM‘de bulunan üyeleri de toplantıya katılır.
Taşınır ve taşınmaz mal alım ve satımına karar verir.
Uluslararası örgütlere üye olma ve ayrılma kararını verir.
Genel Merkez, il ve ilçe düzeyinde gerekli bütün yönetmelikleri düzenler. PM kararları üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır. Alınan kararların daha geniş bir mutabakat amacı ile gözden geçirilmesi için üye tam sayısının % 30‘nun başvurusu yeterlidir.
Madde 13: GENEL BAŞKAN
Seçimi Büyük Kongre‘de gizli oy ve delege tam sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. Genel Başkan seçiminde ilk iki oylamada sonuç alınamazsa 3. oylamada en çok oy alan seçilmiş sayılır. Genel Başkanlığın boşalması durumunda, PM‘nin Büyük Kongre tarafından seçilmiş üyeleri arasından belirlenen bir kişi Genel Başkanlığa vekalet eder. 45 gün içerisinde seçim için Büyük Kongre‘yi olağanüstü toplantıya çağırır.
Görev ve Yetkileri Partiyi temsil eder. Tüzük, program, Büyük Kongre, PM kararları, öneri kararları ışığında parti çalışmalarını yürütür. Yetkili kurullarca verilen kararların uygulanmasını sağlar. PM, MYK ve Meclis Grubu toplantılarına başkanlık eder. Gerektiğinde gündemi kendisi belirleyerek bunları toplantıya çağırır. TBMM Parti Grup Başkanı ve yöneticilerini, PM ve MYK ile birlikte ya da ayrı olarak toplantıya çağırır.
Madde 14: MERKEZ YÜRÜTME KURULU
Seçimi: MYK, PM üyeleri arasından seçilir. MYK, Genel Başkan hariç 15 kişiden oluşur. Genel Başkan, MYK‘nın üyesi ve başkanıdır. PM, MYK çalışmalarına yardımcı olmak üzere Ülke Temsilciler Meclisi tarafından tespit edilmiş olan fahri danışmanlar arasından en fazla 2 kişiyi görevlendirir. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen bent)
Görev ve Yetkileri
İki PM toplantısı arası PM adına tüm politik çalışmaları düzenler ve yürütür. PM tarafından seçilmesinden en geç 15 gün sonra toplanır. Görevleri ve sayıları Madde 15‘te belirtilen başkan yardımcılarını seçer.
Olağan olarak iki haftada bir toplanır.
Olağanüstü toplantılar, Genel Başkan‘ın ya da en az üç MYK üyesinin istemi ile yapılır.
Gündemi, Başkanlık Kurulu tarafından hazırlanır. En az 3 kurul üyesinin istemi ile gündeme yeni maddeler görüşmesiz olarak eklenir.
Genel Merkez‘de görevlendirilecek kadrolu elemanların sayısı ve görevlerini saptar ve atamalarını yapar.
MYK, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır. Alınan kararların daha geniş bir mutabakat amacı ile gözden geçirilmesi için üye tam sayısının % 30‘unun başvurusu yeterlidir.
Yurtdışındaki yurttaşlarımızla ilgili üyelik işlerini düzenler.
Meclis kurulacak bölgeleri belirler ve il, ilçe başkanları ve birer yönetim kurulu üyeleri, İl Emek ve Meslek Meclisi Yürütmelerinden, Kadın Koordinasyonlarından ve Gençlik Meclislerinden 2‘şer kişi ve PM üyelerinden bölge meclislerini oluşturur.
Madde 15: (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi kararıyla bu madde kaldırılmıştır)
Madde 16: SEÇİMLERE İLİŞKİN ORTAK HÜKÜMLER
Partinin merkez, il ve ilçe organları seçimi ile, il kongresi ve Büyük Kongre delegelerinin seçimleri, SPY doğrultusunda gizli oy, açık ve aralıksız sayım ilkelerine göre yapılır.
Seçimler, SPY‘nın 21. Maddesi gereğince örgüt binasına asılan ve üyelere duyurulan kesinleşmiş delege listeleri esas alınarak yapılır. Bu listelerde adı olmayanlar oy kullanamazlar.
Büyük Kongre‘de adaylar, seçimlere geçmeden önce saptanır. Adaylık önerileri yazılı ve sözlü olarak Büyük Kongre Divanı‘na yapılır. Seçim başladıktan sonra adaylık önerilemez. Aday olmayanlar seçilemezler.
Aday olanların seçimine ilişkin itirazlar, Büyük Kongre Divanı tarafından incelenerek sonuçlandırılır. İtiraz karara bağlanmadan seçimlere geçilemez. Kongre Divan Başkanı
seçime geçmeden önce, seçimde uygulanacak kuralları açıklar.
Büyük Kongre‘de yapılacak seçimler için hazırlanacak oy pusulalarında, her organın adayları ayrı bölümlerde gösterilir. Seçimlerde aday sayısının, seçilmesi zorunlu olan asil ve yedek üye sayısından az olmaması gözetilir.
Seçme ve seçilme hakkının kullanılması; üye başvurusundan sonra en az 15 gün geçmesi, giriş ödentisi ve üye aidatlarının ödenmiş olması koşullarına bağlıdır.
(7 Ocak 2023 tarihli Tüzük Kongresi kararıyla bu madde kaldırılmıştır)
Birden fazla yürütme organında görev alınamaz.
Madde 17: PARTİ DANIŞMA MECLİSİ, MYK ve İL BAŞKANLARI TOPLANTISI ve GENEL MERKEZ EMEK DANIŞMA KURULU
Parti Danışma Meclisi: Genel Başkan, Parti Meclisi üyeleri, Merkez Disiplin Kurulu üyeleri, parti milletvekilleri ve bakanlar, il başkanları, ilçe başkanları, partili belediye başkanları, toplumsal ve meslek örgütlerinde yönetici ve temsilci olan partililerden oluşur. Parti danışma meclisi, parti politikaları ile ilgili her konuda PM ve MYK‘na öneri niteliğinde kararlar alabilir. Parti Danışma Meclisi en az 2 yılda bir kez toplanır. Çalışma esasları PM tarafından hazırlanan bir yönetmelik ile belirlenir.
MYK ve il başkanları toplantısı: MYK‘nın çağrısı ve nihai şekli toplantıda verilecek gündem çerçevesinde, yılda en az 2 kez MYK üyeleri ve il başkanlarının katılımı ile toplanır. Gündemindeki konuları istişari olarak görüşür ve tavsiye niteliğinde kararlar alır.
Genel Merkez Emek Danışma Kurulu Konfederasyon ve meslek birlikleri gibi üst kuruluşların genel merkez organına seçilmiş ve parti üyesi olan başkan veya sekreter veya yönetim kurulu üyesinin katılımıyla oluşur. MYK‘nın çağrısı ile toplanır. Gerekli görülen hallerde, üst örgütlerin üyesi olan sendika, oda ve bunun gibi kuruluşlardan aynı statüdeki partililer de bu kurula çağrılabilir. Konuları istişari olarak görüşür ve öneriler oluşturur.
MADDE 18: BÖLGE MECLİSİ
İl ve ilçe başkanları ve birer yönetim kurulu üyeleri, İl Emek ve Meslek Meclisleri Yürütmelerinden, Kadın Koordinasyonlarından ve Gençlik Meclislerinden ikişer temsilci ve bölgedeki PM üyelerinin katılımı ile MYK tarafından oluşturulur. Parti politikalarını, Kongre ve PM kararları çerçevesinde bölge düzeyinde uygular. Bölgenin özgün sorunları ve ihtiyaçları çerçevesinde oluşturduğu önerileri, bölge kapsamındaki il yönetim kurullarına bildirir. Bölge Meclisi faaliyetlerini, il başkanları koordine eder. Bölgeler MYK tarafından belirlenir.
Madde 19: İL KONGRESİ
(7 Ocak 2023 tarihli Tüzük Kongresi kararıyla bu madde kaldırılmıştır)
Doğal Delegeler: İl başkanı, il yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyeleri ve ilin partili milletvekilleri yasa hükümleri çerçevesinde doğal delegedirler. İl kongresi 2 yılda bir yapılır. Ancak, PM kararı ile il kongreleri bir yılı aşmamak üzere uzatılabilir. Olağan kongreler, il
yönetim kurulunca belirlenen yer, gün ve gündemle toplanır. İl örgütü; il kongresi, il başkanı, il yönetim kurulu ve il disiplin kurulundan oluşur.
İl Örgütü'nün üye sayısı 600'ü geçmediği takdirde tüm üyeler İl Kongresi'nin delegesi sayılır. İl başkanı, il yönetim kurulu ve disiplin kurulu üyeleri ve ilin partili milletvekilleri yasa hükümleri çerçevesinde doğal delegedirler.
İl Kongresi,
Yurt, dünya ve il çevresinin sorunlarını tüzük, program, Büyük Kongre, PM, parti il, ilçe konferans ve il ve ilçe danışma meclisleri kararları ışığında tartışıp değerlendirerek politika oluşturur.
İl çapında yerel politikaları oluşturur ve yürürlüğe koyar,
Büyük Kongre‘ye katılacak delegeleri, il başkanını, il yönetim kurulu, il disiplin kurulu üyelerini ve yedeklerini seçer,
İl yönetim kurulunun çalışma raporu, mali rapor ve kesin hesap konusunda karar verir ve aklar,
Tahmini bütçeyi onaylar.
Madde 20: İL BAŞKANI ve İL YÖNETİM KURULU
İl Başkanı: İl kongresi tarafından gizli oyla, kongrede hazır bulunan delege tam sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk oylamada sonuç alınmazsa, ilk oylamada en çok oyu alan iki adayın katılacağı ikinci oylama sonucunda en çok oyu alan seçilir.
İl Yönetim Kurulu:
İl yönetim kurulu, il kongresi tarafından seçilir. İl yönetim kurulu, il başkanı hariç (7) yedi üyeden oluşur. İl yönetim kurulunun 1/3‘ü kadar yedek üye seçilir. Yedek üyeler ayrıca seçilir. Yedeklerde sıralama, seçim yönetmeliğinde belirtilen usullere göre yapılır.
İstifa ya da bir başka neden ile boşalan yönetim kuruluna, seçim yönetmeliğine göre yedek çağırılır. İl başkanlığının boşalması halinde, il yönetim kurulu kendi arasından bir geçici başkan seçer ve 45 gün içinde olağanüstü kongreye gider.
Madde 21: (7 Ocak 2023 tarihli Tüzük Kongresi kararıyla bu madde kaldırılmıştır)
Madde 22: (7 Ocak 2023 tarihli Tüzük Kongresi kararıyla bu madde kaldırılmıştır)
Madde 23: İLÇE KONGRESİ
İlçe kongresi, o ilçeye bağlı bütün üyelerden oluşur. İlçe kongresi olağan olarak 2 yılda bir toplanır. PM kararı ile bu süre 1 yılı geçmemek üzere uzatılabilir. İlçe yönetim kurulunun saptayacağı yer, gün ve gündemle toplanır. İlçe kongreleri kendi sınırları içinde il kongresinin görev ve yetkilerine sahiptir.
İlçe örgütü; ilçe kongresi, ilçe başkanı, ilçe yönetim kurulundan meydana gelir.
İlçe Örgütü'nün üye sayısı 400'ü geçmediği takdirde tüm üyeler İlçe Kongresi'nin delegesi sayılır. İlçe başkanı ve ilçe yönetim kurulu üyeleri ilçe kongresinin tabii üyeleridir.
Madde 24: İLÇE BAŞKANI ve İLÇE YÖNETİM KURULU
İlçe başkanı, ilçe kongresinde gizli oy ve kongrede hazır bulunan delege sayısının salt çoğunluğu ile seçilir. İlk oylamada sonuç alınmazsa, ilk oylamada en çok oyu alan iki adayın katılacağı ikinci oylamada en çok oyu alan seçilir. İlçe yönetim kurulu sayısı ilçe başkanı dahil 5 üyeden oluşur. 1/3‘ü oranında yedek üye seçilir. Yedek üyelerin seçimi ayrıca yapılır. Yedeklerde sıralama seçim yönetmeliğinde belirtilen usullere göre yapılır. Sayısı 2‘yi geçmemek üzere fahri danışman ilçe konferansı tarafından tespit edilir.
Madde 25: (7 Ocak 2023 tarihli Tüzük Kongresi kararıyla bu madde kaldırılmıştır) Madde 26: (7 Ocak 2023 tarihli Tüzük Kongresi kararıyla bu madde kaldırılmıştır) Madde 27: (7 Ocak 2023 tarihli Tüzük Kongresi kararıyla bu madde kaldırılmıştır) Madde 28: (7 Ocak 2023 tarihli Tüzük Kongresi kararıyla bu madde kaldırılmıştır)
Madde 29: PARTİ TEMSİLCİLİĞİ VE LOKALLERİ
Parti Temsilciliği Genel Merkez ya da ilgili yönetim kurulu, henüz il veya ilçe belde örgütü kurulmamış il veya ilçe merkezlerinde ve beldelerde başvuran yurttaşlara ilk elden parti hakkında bilgi vermek, tüzük, program ve parti yayınları ile rozet, flama vb. parti sembollerini satmak, dağıtmak, üyelik için başvuran yurttaşların giriş belgelerini kabul etmek ve böylece o yerde parti örgütünün kurulmasına olanak sağlamak amacı ile bütünüyle ilgili yönetim kurulunun sorumluluğunda olmak üzere görevlendireceği bir parti üyesi eliyle "Parti Temsilciliği" açabilir. İlgili il ya da ilçede veya beldede parti örgütü kurulduğu anda temsilciliğin görevi sona erer.
Parti Lokali Partinin Genel Merkez, il ve ilçe örgütleri ihtiyaç duymaları halinde, bulundukları bölgelerde lokal açabilirler.
MADDE 30: EMEK ve MESLEK ÖRGÜTÜ MECLİSİ
Merkez Meclis: Ulusal düzeyde örgütlenmiş emek ve meslek örgütlerinin merkez yöneticisi konumundaki parti üyesi ve fahri üyeler ile il emek meclislerinin yürütmelerinden gelen 1‘er üye ve MYK‘nın ilgili üyelerinden oluşur. Yılda en az 2 kez toplanır. Toplantı yeter sayısı aranmaz. Kendi içinden 7 kişilik bir yürütme belirler. Toplantılar, MYK ve Merkez Meclis Yürütmesi eliyle örgütlenir ve gündemi birlikte hazırlanır. Yürütme üyeleri, PM toplantılarına, oy hakkı olmaksızın katılırlar. Kongre ve PM kararları doğrultusunda emek hareketine dair genel politik öneriler oluşturur. Bu öneriler, MYK tarafından karar haline getirilir. Parti üyeleri, kendi alanlarında bu parti politikaları doğrultusunda alan mücadelesini
ve inisiyatiflerini geliştirmeyi esas alır.
İl Meclisi: İl düzeyinde örgütlenmiş emek ve meslek örgütlerinin parti üyesi ve fahri üyesi şube yöneticileri ve il yönetim kurulunun ilgili üyelerinden oluşur. İş kolu ve sektör meclis yürütmelerinden birer kişi il meclislerine katılır. Merkez Meclis tarafından önerilip MYK tarafından karar haline getirilen parti politikalarının il düzeyinde somutlaştırılmasını ve uygulanmasını sağlar. Kendi içinden 7 kişilik yürütme belirler. Yılda en az 3 kez toplanır. Toplantı için, toplantı yeter sayısı aranmaz. Toplantılar il yönetim kurulu ve il meclis yürütmesi eliyle örgütlenir ve gündemi birlikte hazırlanır. İl yönetim kurulu, meclis yürütmesinin görüşünü de alarak alanlarda faaliyet yürüten parti üyesi ve fahri üyelerden ihtiyaç duyduğunu toplantıya çağırabilir. İl meclis yürütmesi, iş kolu ve sektör düzeyinde meclis oluşturur.
İlçe Meclisi: İl Emek Meclisinin önerisi, il yönetim kurulunun kararıyla ihtiyaç duyulan ilçelerde İlçe Emek Meclisi oluşturulur. İlçe Meclisi, ilçede faaliyette bulunan emek örgütünün üyesi olan partililerden oluşur. Aralarında belirledikleri bir kişi İl Emek Meclisinin katılımcısı olur.
MADDE 31: KADIN KOORDİNASYONLARI
İlçe, il ve merkez düzeyinde kadın koordinasyonları oluşturulur. Çalışma esasları, kadın koordinasyonları tarafından önerilen ve PM tarafından karar altına alınan bir yönetmelikle düzenlenir.
MADDE 32: GENÇLİK MECLİSLERİ
Gençlik örgütlenmesi, ilçe ve üniversiteler düzeyinde, ihtiyaçlar ölçüsünde oluşturulacak Gençlik Meclislerini esas alır. Bu meclisler, gerek duyulduğunda il ve Türkiye genelinde toplanabilir. Gençlik Meclisleri, ihtiyaçlar ölçüsünde ideolojik teorik derinleşmeyi ve ortaklaşmayı sağlar. Gençlik Meclisleri, SOL Parti‘li gençler içinde parti politikalarının tartışılıp, parti bilincinin geliştirilmesi ve derinleştirilmesi işlevini görür. Gençlik alanına dair politikaların tartışılmasını sağlar. Çalışma esasları PM tarafından hazırlanan bir yönetmelikle düzenlenir.
Madde 33: SEÇİM YÖNETMELİĞİ Siyasi Partiler Yasası‘na ve Parti Tüzüğü‘ne göre parti içinde yapılacak her kademedeki seçimlerin hangi kural ve yöntemlere göre yapılacağı PM tarafından hazırlanan bir seçim yönetmeliği ile saptanır. Seçim yönetmeliği, Büyük Kongre, il ve ilçe kongrelerinde yapılacak seçimlerin yanı sıra; Ülke Temsilciler Meclisi ile il ve ilçe danışma konferanslarının da çalışma esasları bu yönetmelikle düzenlenir. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen madde)
Madde 34: ÜLKE TEMSİLCİLER MECLİSİ VE PARTİ DANIŞMA KONFERANSLARI
(30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen başlık) Ülke Temsilciler Meclisi, Parti Büyük Kongresi‘ne, il ve ilçe konferansları ise il ve ilçe kongrelerine siyasal kararlar ve seçimlerle ilgili tavsiyelerde bulunmak üzere toplanan merkez, il ve ilçe düzeyindeki danışma organlarıdır. Ülke Temsilciler Meclisi il temsiliyetleri üzerinden ve PM tarafından sayısı belirlenecek en az 250 asil ve fahri üye delegenin katılımı ile oluşturulur. Ülke Temsilciler
Meclisi Parti Büyük Kongresine tavsiyede bulunmasının yanı sıra, 6 ayda bir toplanarak Parti Meclisine de her türlü öneride bulunur. Ülke Temsilciler Meclisi genel başkan adayı önerisini Parti Büyük Kongresi'ne sunar. Parti il ve ilçe danışma konferanslarına üyeler ve fahri üyeler katılır. Parti il ve ilçe danışma konferanslarının amacı parti politikalarının en geniş üye katılımıyla oluşturulması ve bir tavsiye seçim listesinin il ve ilçe kongrelerine sunulmasıdır. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde alınan kararla değişik) Ülke Temsilciler Meclisi ile Parti il ve ilçe danışma konferanslarına üyelerin ve fahri üyelerin hangi esaslar dahilinde katılacağı ve çalışma şekilleri 33. Madde‘de belirtilen seçim yönetmeliğince saptanır. Parti il ve ilçe danışma konferansları, il ve ilçe kongreleri ile aynı zamanda toplanır. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde alınan kararla değişik)
Madde 35: MECLİS GRUPLARI
TBMM Parti Grubu Partili milletvekillerince oluşturulur. Büyük Kongre kararları ve Parti Programı doğrultusunda yasama çalışması yapar. Genel Başkan, Meclis üyesi ise Grup Başkanı‘dır. Görev ve yetkileri grup iç tüzüğü ile belirlenir.
Belediye ve İl Genel Meclisi Grupları Belediye meclisleri ve il genel meclislerindeki partili üyeler kendi aralarında bir grup oluştururlar. Partili belediye başkanı bu grubun başkanıdır. Belediye başkanı partili değilse il başkanı, yokluğunda ilçe başkanı grubun doğal başkanıdır. Meclis grupları kendi içlerinde başkan vekili ve sözcülerini seçer. İl ve ilçe başkanları parti gruplarını bütçe, yıllık program ve faaliyet raporları görüşmeleri öncesi olmak üzere, bir yıl içinde en az 3 kez toplantıya çağırırlar ve toplantıyı yönetirler.
SEÇİMLERDE ADAYLARIN BELİRLENMESİ
Madde 36: MİLLETVEKİLİ ÖN SEÇİMİ
Milletvekili adayı olacak partililer, o seçim bölgesindeki parti üyelerinin tümünün katılacağı ön seçim sistemiyle belirlenir. Ön seçimler SPY ve PM tarafından hazırlanacak ön seçim usulünü gösterir yönetmeliğe göre yapılır. Ancak zorunlu hallerde PM, üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile SPY‘da gösterilen diğer aday belirleme yöntemlerine başvurma kararı alabilir.
Madde 37: YEREL SEÇİMLERDE PARTİ ADAYLARININ BELİRLENMESİ
Yerel seçimlerde parti adayları SPY ve bu konuda hazırlanacak yönetmeliğe göre yapılacak seçimlerde belirlenir. O seçim bölgesindeki parti üyelerinin tümünün katılacağı ön seçim sistemiyle belirlenir. Ön seçimler SPY ve PM tarafından hazırlanacak ön seçim usulünü gösterir yönetmeliğe göre yapılır. Ancak zorunlu hallerde PM, üye tam sayısının 2/3 çoğunluğu ile SPY‘da gösterilen diğer aday belirleme yöntemlerine başvurma kararı alabilir.
Madde 38: GÖREVDEN ALMA
Yasa ve Tüzük gereklerini yerine getirmeyen, üst kurulların ve disiplin kurullarının süreli yazılarını zamanında yanıtlamayan veya üst organların veya disiplin kurullarının kararları doğrultusunda faaliyet yürütmekten imtina eden il ve ilçe yönetim kurulu başkanı ve üyeleri, üst yönetim kurullarınca yazı ile uyarılır. En çok 30 günlük süre içinde uyarı gereklerini yerine getirmeyen başkan ve yönetim kurullarının yenilenmesi amacıyla ilçe ve il kongreleri bir üst kurul tarafından 30 gün içinde toplantıya çağrılır. Kongreyi toplamayan başkan ve yönetim kurulları bir üst kurulca görevden alınır. İlçe başkanı ve üyeleri için üst organ il
yönetim kurulu; İl yönetim kurulu başkanı ve üyeleri için üst organ Merkez Yürütme Kurulu‘dur. Atanan il başkanı ve üyeleri, en geç 45 gün içinde, ilçe başkanı ve üyeleri en geç 30 gün içerisinde kongreyi olağanüstü toplamakla yükümlüdür. Benzeri durumlarda 1/5 oranında kongre delegesinin yazılı başvurusuyla da olağanüstü kongreye gidilebilir.
MADDE 39: YURTDIŞI ÖRGÜTÜ
Yurtdışı örgütleri, ülke ve il düzeyinde kurulur. Çalışma esasları PM tarafından hazırlanan yönetmelikle düzenlenir.
MADDE 40: (7 Ocak 2023 tarihli Tüzük Kongresi kararıyla bu madde kaldırılmıştır)
Madde 41: DİSİPLİN KURULLARI
Merkez Disiplin Kurulu (MDK); Büyük Kongre‘de gizli oyla seçilen 7 asil 4 yedek üyeden oluşur.
İl Disiplin Kurulu: İl kongresinde gizli oyla seçilen 3 asil, 2 yedek üyeden oluşur.
TBMM Grup Disiplin Kurulu: Grup Genel Kurulunca gizli oyla seçilen 5 asil, 3 yedek üyeden oluşur. Disiplin kurullarında görev alanlar partinin diğer organlarında görev alamazlar. Ancak partinin uzmanlık komisyonlarında veya meclislerinde parti üyesi sıfatlarıyla çalışabilirler.
YETKİLERİ
MDK, partinin merkez organlarında görevli olanlar, il başkanları, il yönetim kurulu üyeleri, il disiplin kurulu üyelerinin parti görevleriyle ilgili disiplin kovuşturmalarını yapar ve karara bağlar . MDK, aynı zamanda il disiplin kurullarının üst itiraz organıdır. İl disiplin kurulu, yukarıda sayılan parti üyeleri dışında kalan parti üyeleri ile ilgili disiplin suçlarının kovuşturmasını yapar ve karara bağlar. TBMM Grup Disiplin Kurulu, TBMM, Grup Genel Kurulu üyeleri ile ilgili disiplin suçlarının kovuşturmalarını yapar ve karara bağlar. Disiplin kurulları SPY 55. Maddesi‘ne göre çalışır.
DİSİPLİN KURULUNA BAŞVURU
Genel Başkan, PM üyeleri, MYK üyeleri, MDK üyeleri, il başkanları, il yönetim kurulu üyeleri, il disiplin kurulu üyeleri hakkında, disiplin suçları nedeniyle üyesi oldukları organ tarafından resen veya şikayet üzerine Merkez Disiplin Kurulu‘na başvurulabilir. Şikayet üzerine yapılan sevklerde oylama yapılmaz. Organların üyeleri kendileri ile ilgili sevk oylamasında oy kullanamaz. İl yönetim kurulları; ilçe başkanları ve ilçe yönetim kurulu üyeleri hakkında, ilçe yönetim kurulları ise belde başkanları ve yukarıda organlarda sayılan üyeleri dışındaki tüm üyeleri hakkında resen veya şikayet üzerine il disiplin kuruluna baş vurabilir. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen fıkra) İlgiliyi disiplin kuruluna sevk eden organ sevk işlemini ilgili yasalara, Parti Tüzüğü‘ne, disiplin yönetmeliğine uygun düzenler. Başvuru veya sevk işleminde bulunan kişi veya organ, başvurusuna esas teşkil eden tüzük hükümlerini, ihlal edilen tüzük maddesini ve iddiasını destekleyen bilgi, belge, tanık ve her türlü kanıtı bir dilekçeyle ilgili organa iletmek durumundadır.
ÇALIŞMA USULÜ
Sevk yetkisi olanlarca, şikayet başvurusu üzerine veya re'sen disiplin kurullarına sevk yapılır. Disiplin Kurullarına sevk; şikayet başvurusundan veya re'sen sevklerde konusu disiplin suçu oluşturan fiilin öğrenildiği tarihten itibaren en geç 15 (on beş) gün içerisinde yapılır. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen fıkra) Disiplin kovuşturması; kovuşturmanın başlatılmasından itibaren en geç 2 (iki) ay içerisinde sonuçlandırılır. Kovuşturmanın uzaması durumunda bu süre aşılabilir. Ancak her durumda bu süre 3 (üç) ayı geçemez. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen fıkra)
Disiplin kurulu gerekli görürse tedbir niteliğinde olmak üzere disiplin kuruluna sevk edilen üyeyi parti içindeki görevinden alabilir. Disiplin kurulu, ilgiliyi görevden alırsa bir ay içerisinde karar verir. Bu süre içerisinde karar veremediği durumlarda görevden alma kararını yeniden gözden geçirir. Disiplin kurulu, karar verinceye kadar toplantılarını kapalı yürütür.
Disiplin kurulunun görüştüğü bir olayla ilgili olarak parti organ ve toplantılarında görüşme açılamaz, söz alınamaz, yayın yapılamaz. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen fıkra) Disiplin kurulunca verilen kararlar ile disiplin cezaları hakkında her kademedeki parti kongre ve toplantısında görüşme yapılamaz. Merkez Disiplin Kurulu‘nun vermiş olduğu kararlar, Büyük Kongre ve PM‘de kaldırılabilir. Bunun için, ceza alan üyenin kayıtlı olduğu ilçe yönetim kurulunun veya ilgilinin şahsen PM‘ne başvurusu; PM veya Büyük Kongre delegelerinin 1/20‘sinin Büyük Kongre‘ye başvurusu gereklidir. Ancak özel alan dahil kadına yönelik her türlü şiddet; fiziksel ya da psikolojik şiddet (baskı, tehdit, aşağılama, cinsel taciz vb.) uygulayan üyeye verilen disiplin cezaları bu af yetkisi kapsamı dışındadır. Bu kural çocuğa yönelik suçlarda da uygulanır. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen fıkra)
Parti disiplin kuruluna sevk edilen üye, disiplin kurulunun kesin kararı olmadığı sürece masumdur. Disiplin kurulu gerekli görürse tedbir niteliğinde olmak üzere disiplin kuruluna sevk edilen üyeyi parti içindeki görevinden alabilir. Disiplin kurulunca hakkında geçici çıkarma cezası verilen üye, parti faaliyetine katılamaz ve parti organlarına teklifte bulunamaz, üyelik haklarını kullanamaz, ancak üyelikten doğan yükümlülüklerini yerine getirir. Geçici çıkarma süresinde partinin program, tüzük ve yetkili kurullarının belirlediği parti politikalarına ve parti organlarının bağlayıcı kararlarına uymakla yükümlüdür. Geçici çıkarma cezası alan üyelerin organlardaki üyelikleri düşer; yerlerine yedek üye çağırılır. Partiden kesin çıkarma için disiplin kurulu üye tam sayısının yarıdan bir fazlasının kararı gereklidir.
Disiplin kuruluna sevk edilen üye sözlü ve yazılı savunma hakkına sahiptir. Toplanmasını istediği belge ve kanıtların parti organlarından istenmesini kuruldan isteyebilir. Disiplin kuruluna sevk edilen üyeye savunması için yazılı çağrı yapılır. Bu çağrıya bildirimden itibaren 15 gün içersinde yanıt vermeyen üye savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. Bu süre SPY 55. Maddesi çerçevesinde 7 güne indirilebilir. Kasıtlı suç isnadı ve asılsız tanıklık disiplin suçu olarak değerlendirilir, bu konuda disiplin kurulu resen işlem yapar. Disiplin kurulu kararı alınmadan, bu konuda parti içinde ve dışında yazılı veya sözlü görüş açıklayanlar hakkında disiplin kurulunca resen işlem yapılır. Kadına ve küçüklere yönelik suçların disiplin kurullarında görüşülmesine öncelik verilir.
Parti Meclisi, disiplin kurullarının çalışma usullerine dair bir yönetmelik çıkarır.
KARAR DÜZELTME VE YENİDEN YARGILAMA İSTEMİ
MYK, MDK kararlarına karşı düzeltme ve yargılamanın yenilenmesi istemiyle MDK‘na başvurabilir. Karar düzeltme istemi, MDK kararının ilgili organa bildirilmesinden itibaren 15 gündür. Başvurularda gerekçeler gösterilir. Bu başvurular tüzük ve SPY‘nda belirtilen itiraz yolları arasında değerlendirilmez. Merkez Disiplin Kurulu, bu başvuruları en geç 30 gün içinde karara bağlar. Karar düzeltme ve yeniden yargılama istemleri kararın uygulanmasına engel değildir. Yeniden yargılama isteminin kabul edilmesi halinde, karar verilene kadar önceki kararın yürütmesinin durdurulmasına karar verilebilir.
MADDE 42: DİSİPLİN SUÇ VE YAPTIRIMLARI
Disiplin yaptırımları uyarı, kınama, üyelikten geçici çıkarma ve üyelikten kesin çıkarmadır. Dört aydan az geçici çıkarma cezası verilemez. Ancak özel alan dahil kadına yönelik her türlü şiddet; fiziksel ya da psikolojik şiddet (baskı, tehdit, aşağılama, cinsel taciz vb.) uygulayan üyeye verilen disiplin cezalarında üyelikten geçici çıkarma cezasının süresi 1 yıldan az olamaz. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen fıkra) Aşağıdaki disiplin suçlarına, karşılarında yazılan yaptırımlar uygulanabilir. Tekrarı halinde, bir üst ceza verilir. SPY 62. Maddesi hükmü gereğince aidatını ödemeyen üyeye geçici çıkarma ve kesin çıkarma cezası uygulanmaz.
Geçerli bir nedeni olmaksızın aidatını yazılı bildirime rağmen 4 ay üst üste ödemeyen üyeye uyarı cezası verilir.
Önceden bildirilen geçerli bir neden olmaksızın, PM hariç kurul ve organ toplantılarına arka arkaya üç kere ya da yılda altı kere katılmayan yöneticiye uyarı veya kınama cezası verilir.
Disiplin kuruluna kasıtlı başvuruda bulunan, disiplin kurulu çalışmaları hakkında beyanda bulunan, kasıtlı suç isnadında bulunan, yalan tanıklık yapan, çağrıldığı halde disiplin kuruluna tanıklığa gelmeyenler, kasıtlı olarak disiplin soruşturmasının uzamasına yol açanlar, disiplin kurulu kararı alınmadan bu konuda parti içinde veya dışında yazılı veya sözlü görüş açıklayanlar hakkında kınama veya üyelikten geçici çıkarma cezası verilir.
Sigortasız işçi çalıştıran üyeye kınama veya üyelikten geçici çıkarma cezası verilir.
Parti eylemine karşı eylem yapan üyeye kınama, üyelikten geçici çıkarma veya üyelikten kesin çıkarma cezası verilir.
Parti işlerinde özel çıkar sağlayan üyeye üyelikten geçici çıkarma veya üyelikten kesin çıkarma cezası verilir.
Parti parasına veya malına zarar veren, parti defter veya evraklarında tahrifat yapan üye veya yöneticiye kınama, üyelikten geçici çıkarma veya üyelikten kesin çıkarma cezası verilir.
Parti üyelerinin kişilik haklarını zedeleyici beyan veya davranışlarda bulunan üyeye uyarı veya kınama cezası verilir.
Temel insan haklarına yönelik ihlallerde bulunan veya temel insan haklarına yönelik ihlalleri olumlayan üyeye kınama veya üyelikten geçici çıkarma veya üyelikten kesin çıkarma cezası verilir.
Özel alan dahil kadına yönelik her türlü şiddet; fiziksel ya da psikolojik şiddet (baskı,
tehdit, aşağılama, cinsel taciz vb.) uygulayan üyeye bir yıldan az olmamak üzere üyelikten geçici çıkarma veya üyelikten kesin çıkarma cezası verilir. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen bent)
Özel alan dahil çocuklara tehdit veya şiddet uygulayan veya tacizde bulunan üyeye, bir yıldan az olmamak üzere, üyelikten geçici çıkarma veya kesin çıkarma cezası uygulanır. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen bent)
SPY gereğince üyeliğe kabul şartlarını sonradan kaybeden üyeye, üyelikten kesin çıkarma cezası verilir.
Bu maddenin (j) ve (k) bentleri kapsamına giren suçlarda kovuşturulan üyenin partideki görev ve sorumluluk düzeyi göz önünde bulundurularak ceza ağırlaştırılır. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde eklenen bent)
Kadına yönelik cinsel suçlar ve şiddet suçlarında, suçlamaya muhatap kişi partiden istifa etse dahi, disiplin soruşturması tamamlanır ve disiplin kurulu kararı açıklanır. Bu kural çocuğa yönelik suçlarda da uygulanır. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde eklenen bent)
Disiplin Kurullarında kovuşturulan üyenin kadın olması halinde, merkezi (genel) kadın koordinasyonunun görüşüne başvurulur. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde eklenen bent)
Kadına yönelik cinsel suçlar ve şiddet suçlarıyla ilgili kovuşturma sürecinde kadının beyanı esas alınarak değerlendirme yapılır. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde eklenen bent)
İTİRAZ
İl disiplin kurulu kararlarına karşı MDK‘na başvurulabilir. Merkez Disiplin Kurulu‘na itiraz süresi ilgiliye verilen savunma süresi kadardır. İl disiplin kurulunun vermiş olduğu üyelikten geçici çıkarma ve üyelikten kesin çıkarma kararları herhangi bir itiraz olmaksızın Merkez Disiplin Kurulu incelemesine tabidir. Merkez Disiplin Kurulu karar vermeden, il disiplin kurulunun üyelikten geçici veya üyelikten kesin çıkarma kararı kesinleşmez.
Madde 43: MALİ HÜKÜMLER
Partinin gelirleri, parti bayrağı, flaması, rozeti, yayınları ve rumuzlarının satışından sağlanacak gelirleri, partice tertip edilen balo, eğlence, tiyatro, film gösterisi, konser ve yemeklerinden sağlanacak gelirler ve SPY‘da belirtilen diğer kaynaklardır. Partiye üye olan her kişiden 100 TL giriş aidatı alınır. Giriş aidatı Genel Merkez'e aktarılır. Parti üye aidatlarının aylık tutarı beyan edilen gelirin %2'si olup, üst sınırı SPY'nin belirlemiş olduğu üst sınırı aşamaz. Bu miktar üye tarafından belirlenir ya da değiştirilir. (30 Ekim 2011 tarihli Tüzük Kongresi'nde değiştirilen fıkra)
Genel ve yerel seçimlerde adaylık için başvuru ödentisi PM tarafından belirlenir. Partinin bütçesi, bilançoları, gelir ve gider cetvelleri ile kesin hesaplarının nasıl düzenleneceği ve gelirlerin sağlanması ile giderlerin yapılmasına ilişkin usuller SPY‘nin ilgili hükümleri ve tüzük doğrultusunda hazırlanacak mali işler yönetmeliği ile gösterilir. Partinin her türlü gelir ve gideri SPY hükümleri ve yönetmelikler çerçevesinde belgelendirilir ve muhasebeleştirilir. Partinin bütün organları görev alanlarındaki mali işlemlerin belgelendirilmesi ve
muhasebeleştirilmesinden birinci derecede sorumludur.
Madde 44: GİDERLERDE SORUMLULUK VE YETKİ
Partinin giderleri ve girişeceği yükümlülükler, Genel Merkez‘de parti tüzel kişiliği, illerde il, ilçelerde ilçe örgütü adına yapılır. Yükümlülüklere girişmek, bankalardan para çekmek, bir mal veya hak üzerinde tasarrufta bulunmak ya da bu konuda temsil yetkisi vermek için merkezde Genel Başkan veya Genel Başkan Yardımcıları‘ndan biri ile Sayman‘ın, il ve ilçelerde başkan ve sayman üyenin, başkan bulunmadığında sekreter ile sayman üyenin imzalarının bulunması zorunludur.
Madde 45: TUTULACAK DEFTERLER
Her kademedeki parti organları, SPY‘nda gösterilen defter ve kayıtları tutmak zorundadır. Bunların nasıl tutulacağı, bu defterler dışında, hangi kurulların hangi defterleri tutacağı, teknik olanaklardan nasıl yararlanılacağı yönetmelikte ayrıntılı olarak düzenlenir.
Madde 46: SPY ve DİĞER YASALAR Parti Tüzüğü‘nde hüküm bulunmayan hallerde SPY ve siyasi partilerle ilgili diğer yasal düzenlemeler dikkate alınır. SPY ve diğer yasalar tarafından tanınan hak ve yetkiler ilgili kurullarca kullanılır.
Madde 47: ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
SPY, tüzük ve yönetmeliklerde aksine hüküm bulunmadığı hallerde 0.5 ve daha büyük küsuratlar bir üst sayıya tamamlanır.
Bu tüzükte üst organlar ve kurullar için öngörülen esaslar, aksine hüküm olmadığı taktirde alt organ ve kurullar için de geçerlidir. Bu tüzükte hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler uygulanır.
Parti Meclisi 6 ay içerisinde ilgili yönetmelikleri yapmakla yükümlüdür.
YÜRÜRLÜK MADDESİ: Bu değişikliklerin organ seçimleri dışındaki maddeleri, değişikliklerin tamamının yayınlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girer, organ sayılarındaki değişiklikler ve seçimleri ilgilendiren hükümler ise yapılacak ilk olağan kongreden itibaren yürürlüğe girer.